Uiteraard presenteert Saab-topman Victor Muller vandaag de overname van de Zweedse autofabrikant door Youngman en Pang Da als fantastisch. Natuurlijk, het voortbestaan van Saab is -volgens Muller- nu gegarandeerd, er komt geld om alle plannen met het automerk te verwezenlijken, toeleveranciers krijgen betaald en de Zweedse werknemers behouden hun baan want de fabriek blijft in Trolhättan.
Muller als ondernemer
Maar voor Victor Muller persoonlijk en als ondernemer is de deal veel minder fantastisch. Hij verwerd in bijna twee jaar van grote winnaar tot grote verliezer. Van alle grootse plannen die hij bij de overname van Saab had, is niets terecht gekomen. Verkoopverwachtingen waren te hoog en zijn niet gehaald, er ging veel meer geld de onderneming uit dan dat er binnen kwam waardoor de rekeningen niet meer betaald konden worden en uiteindelijk ‘vrijwillige reorganisatie’ in casu uitstel van betaling moest worden aangevraagd. Van synergie tussen Spyker en Saab is het niet gekomen. In plaats van Saab weer op de kaart te zetten heeft het merk imagoschade opgelopen. De productie ligt al maanden stil en Saab is technisch failliet. Het verlies was bij de presentatie van de halfjaarcijfers al opgelopen tot 224 miljoen euro.
Het is de tweede keer dat Muller als auto-ondernemer mislukt. Eerst bij Spyker dat in zijn hele bestaan nog niet één keer winstgevend is geweest en met allerlei financiële noodverbanden overeind werd gehouden. En nu bij Saab dat binnen twee jaar tot aan de rand van de afgrond is geraakt. Er zit overigens een opmerkelijke parallel tussen de gang van zaken bij Spyker en bij Saab.
Dat Saab nog steeds bestaat (vandaag, maar ook twee jaar terug toen voormalig eigenaar General Motors het merk wilde euthanaseren) is op het conto van Muller te schrijven. Maar dat de onderneming nu op zijn gat ligt, komt ook –deels- door hem. Victor Muller is een ontzettend goede dealmaker, dat heeft hij met de overname van Saab door het kleine Spyker weer bewezen (hoewel het ook veel weg had van de lamme helpt de blinde). Hij ziet mogelijkheden waar anderen die niet zien en gaat door waar anderen al lang ophouden. Maar hij is geen operationeel manager, geen CEO. Zowel bij Spyker als bij Saab is de onderneming niet goed geleid.
Muller als investeerder
Voor Muller als investeerder is project Saab mislukt. Van zijn idee om Saab over te nemen, tot waarde te brengen en vervolgens zijn belang te cashen is niets meer over.
Muller zei destijds Saab te hebben overgenomen vanwege de statuur van het merk en zijn mooie herinneringen aan Saabs. Maar al eerder is op dit blog betoogd dat Muller naast autoliefhebber vooral ook investeerder is die een belang in een onderneming neemt en tot winst wil maken. De overname van Saab was een vlucht naar voren. Muller heeft miljoenen euro’s privévermogen in Spyker (en later Saab) zitten. Spyker was nog steeds niet winstgevend, van de aandelenkoers was niet veel meer over en Mullers investering stond onder water. Er moest iets gebeuren. De overname van Saab moest Spyker er weer bovenop helpen, maar vooral ook de investering van Muller.
Met de overnameprijs van 100 miljoen euro is de deal duidelijk niet winstgevend voor Swan (de holding waar Saab en Spyker onder vallen), aldus Muller. Saab werd destijds gekocht voor 74 miljoen dollar (ongeveer 52 miljoen euro), maar Muller zegt dat er in de tussentijd veel geld in Saab is gestoken en schat dit bedrag op ongeveer 120 miljoen euro.
Terug bij af
Wat blijft er over voor Victor Muller? Hij is terug bij af. Muller blijft aan totdat Saab een nieuwe CEO heeft gevonden en zegt daarna bij de onderneming betrokken te blijven. De vraag is als wat. Wellicht commissaris of adviseur. Maar hij staat echter buitenspel. De Chinezen hebben hem niet per se nodig.
Swan blijft straks achter als een lege huls. Youngman en Pang Da lichten Saab uit de holding en als de verkoop van Spyker doorgaat (aan de Amerikaanse investeerder North Street Capital, eind september aangekondigd, maar met de mededeling van Swan dat de overname nog niet zeker is) is ook die onderneming weg uit Swan. Bij de aangekondigde overname werd wel meegedeeld dat Muller zou aanblijven als bestuursvoorzitter van Spyker.
Vuistje
En de Chinezen? Die zijn lachen in hun vuistje. Waar zij in de oorspronkelijke overeenkomst met Swan van juni dit jaar voor 245 miljoen euro een krappe meerderheid in de onderneming zouden krijgen, hebben ze nu voor 100 miljoen dollar heel Saab in handen.
Pang Da en Youngman zijn niet achterlijk en zagen ook wel dat de waarde van Saab de laatste maanden drastisch minder was geworden. Vorige week gaven ze al aan heel Saab over te willen nemen, iets wat Victor Muller toen nog afwees. Wat goed is voor Saab is namelijk niet per se ook goed voor hem. Nu hebben ze toch hun zin. Het kon ook bijna niet meer anders. Guy Lofalk, de bewindvoerder die de vrijwillige reorganisatie van Saab leidde, zag er geen heil meer in en wilde de reorganisatie beëindigen. Dat zou toeleveranciers en vakbonden weer de mogelijkheid geven om het faillissement van Saab aan te vragen. Muller wilde Lofalk nog vervangen, maar hij stond met zijn rug tegen de muur.
Goedkeuring
Zoals alles de laatste tijd rond Saab is ook de overname door Pang Da en Younmgan nog niet helemaal zeker. De Chinese toezichthouders, maar ook voormalig Saab-eigenaar General Motors (dat nog financieel was verbonden aan Saab) moeten nog hun goedkeuring geven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten