woensdag 31 augustus 2011

De ellende bij Saab in dieprode cijfers

Eindelijk kwam Swedish Automobile (SWAN) dan nabeurs met zijn halfjaarcijfers. En kon alle ellende van de afgelopen maanden zoals rekeningen van toeleveranciers en salarissen van personeel die niet meer betaald konden worden, worden uitgedrukt in cijfers. Dieprode cijfers: oplopend als het om verliezen en schulden gaat en aflopend als het omzet, marges, productie en verkoop betreft. Verrassend was het niet, maar toch wel schokkend hoe diep Saab binnen één jaar in de ellende is gekomen. Een onderneming op sterven na dood.

Het verlies is in het tweede kwartaal verder opgelopen tot 224,2 miljoen euro (EUR 72.0 in Q1 + EUR 152.2 mln in Q2). Het operationele resultaat (EBIT) is in de eerste zes maanden min EUR 201,5 miljoen tegenover min EUR 21,9 mln in de eerste helft van 2010. In het eerste kwartaal van 2011 was de EBIT min EUR 79,4 en in het tweede kwartaal min EUR 122,2 mln.

De negatieve brutomarge in het tweede kwartaal van EUR 33,5 mln laat zien hoeveel geld een stilstaande autofabriek toch nog verbrandt. De kosten lopen immers door en er staan nauwelijks inkomsten tegenover.
De nettoschuldpositie bedraagt inmiddels EUR 284.4 mln.

De omzet is in vergelijking met de eerste helft van 2010 wel gestegen van EUR 241,6 mln naar EUR 359,0 mln: plus 49 procent. Ten opzichte van het eerste kwartaal is de omzet marginaal gegroeid: van EUR 257,1 naar EUR 359,0 mln. Een toename van EUR 101.9 mln.
De vergelijking van de omzet in de eerste zes maanden van 2011 met die in de eerste zes maanden van 2010 loopt mank, zoals SWAN ook zelf schrijft in een toelichting op de cijfers. De omzetstijging komt deels door meer verkochte auto’s , maar komt ook omdat de cijfers van 2010 vanaf de datum van de overname van Saab zijn (vanaf maart) en voor SAAB UK vanaf juni van dat jaar.

Verkoop
In de eerste helft van 2011 zijn 12.871 Saabs aan dealers verkocht (een plus van 26 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2010) en dealers verkochten 15.194 auto’s aan eindklanten (plus 44 procent). Maar het zwaartepunt van de verkopen zat duidelijk in het eerste kwartaal. Toen gingen er 9.674 Saabs naar dealers tegenover 3.197 in het tweede kwartaal, tweederde minder. Voor Saabs verkocht aan klanten zijn de aantallen respectievelijk 9.393 voor Q1 en 5.801 voor Q2. Dealers hebben uit voorraad verkocht.

Dat de productie flink is teruggelopen wekt geen verbazing. De fabriek stond het grootste deel van het afgelopen kwartaal stil. In de eerste helft van 2011 rolden 12.877 auto´s van de band, 9 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar (11.851). Maar in het tweede kwartaal zijn er slechts 1.989 Saabs gebouwd waar dat er in het eerste kwartaal nog 10.888 waren.

Curieus en onwaarschijnlijk
Het management van SWAN houdt de stemming erin. Het herhaalt voortdurend dat het werkt aan het voortbestaan van de onderneming, zoekt naar aanvullende financiering en daarover in onderhandeling is. Alle opties liggen open en een reorganisatie ligt voor de hand. SWAN-topman Victor Muller schijnt dat niet langer uit te sluiten. Waarom de hele productie niet verhuizen van Trollhattan naar China waar de productiekosten (salaris) een stuk lager liggen dan in Zweden? Het is ondertussen opportunistisch zakendoen voor Muller. Het maakt niet uit wie de redder is, als er maar een redding komt.

Het is op dit moment niet duidelijk of voldoende geld kan worden opgehaald om de productie op korte termijn te starten, zo laat het SWAN-management weten. Het kan dus best zo zijn dat er wel geld wordt gevonden om de salarissen te betalen maar niet om de productie weer op gang te krijgen. Hoe lastig dat is werd al eerder op dit blog uiteengezet.

De toelichting op de halfjaarcijfers bevat nog enkele curieuze zinsneden die om nadere opheldering vragen zoals ‘[…] some of the funds committed by investors have not yet been paid’. Er wordt niet vermeld om welke investeerders en toezeggingen het gaat, maar kennelijk is niet elke externe financiële toezegging even hard.
Het management geeft ook nog een toelichting op het negatieve eigen vermogen van SWAN (min EUR 396,6 mln) waarmee de autofabrikant feitelijk technisch failliet is. ‘The Board and Management are closely monitoring the equity development in Saab Automobile where certain Legal minimun equity requirements apply under Swedish law.’ Nou kennen wij de Zweedse wetgeving niet goed, maar het is interessant na te gaan wat die wettelijke eisen aan het vermogen zijn.

Woensdag was er nog het onwaarschijnlijke bericht, dat een top 5 bank in Europa een overbruggingskrediet van 1 miljard Zweedse kronen (109 miljoen euro) aan SWAN zou verstrekken. Welke bank wil zoveel geld aan een zo kwakkelende autofabrikant verstrekken? En heeft SWAN nog onderpand? Eerder dit jaar heeft het al zijn gebouwen verkocht aan een groep Zweedse vastgoedinvesteerders om aan geld te komen in een zogenaamde sale and lease back constructie.

Het lijkt dat de redding door de Chinese autobedrijven Pangda (dealer) en Youngman (fabrikant) voorlopig op zich laat wachten. Beide ondernemingen investeren 245 miljoen euro in SWAN in ruil voor een belang, maar moeten daarvoor wel goedkeuring van de Chinese overheid, de Europese Investeringsbank (EIB) en voormalige Saab-eigenaar GM krijgen. Uit China komen geluiden dat de plannen nog steeds niet zijn ingeleverd bij de National Development and Reform Commission en die neemt gewoonlijk de tijd om een en ander te bestuderen. SWAN heeft die tijd duidelijk niet.

Spyker
Is er ook nog nieuws van Spyker? Jazeker. De sportwagendivisie van SWAN blijkt nog steeds niet verkocht. In de toelichting schrijft SWAN dat de verkoop van Spyker aan CPP Global Holdings is uitgesteld vanwege de onzekere situatie bij het moederbedrijf. Op 24 februari van dit jaar maakte Spyker Cars (later omgedoopt in Swedish Automobile) de voorgenomen verkoop van de sportwagendivisie bekend aan CPP Global Holdings, een onderneming in handen van Victor Muller’s Russische zakenvriend en geldschieter-achter-de-schermen Vladimir Antonov. SWAN is in discussie met de potentiële koper, maar laat weten ook andere alternatieven voor Spyker te overwegen. Wordt vervolgd.

Toekomst
Ondertussen blijft nog steeds de vraag of Saab het gaat redden. Met Victor Muller als een financiële Houdini weet je het nooit. Maar als Saab het nu redt dan is de onderneming zo overladen met schuld dat het voorlopig nog aan het afbetalen is. Geld om de huidige schulden af te betalen is één, maar om vervolgens ook nog als winstgevende autofabrikant verder te kunnen gaan is twee. Zo moet er bijvoorbeeld extra geld komen voor de nieuwe modellen die Saab heeft aangekondigd (als die ooit het productiestadium bereiken).

Saab is door de huidige problemen zover teruggeworpen dat een toekomst als marginale autobouwer in het verschiet ligt. De bottom line is en blijft: worden er voldoende Saabs verkocht? Dat is onzeker: het merk heeft inmiddels een flinke deuk opgelopen. De Audi-, BMW- en Mercedesrijder weer in een Saab krijgen, zoals Muller bij de overname zijn plannen met Saab verbeeldde, lijkt verder weg dan ooit.

dinsdag 30 augustus 2011

Productie opstarten is niet zo makkelijk voor Saab

Saab streeft ernaar om de assemblage van auto's deze week te hervatten. Week 35 dus, ofwel 29 augustus - op zijn vroegst. Vooralsnog is dit streven nog niet gelukt. Het is ook gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Er komt namelijk heel wat bij kijken om de productie weer op gang te krijgen. Waarom het zo lang moet duren, is best verklaarbaar. En of het gaat lukken, is maar zeer de vraag.
Saab zelf zegt dat eerst de aanvoer van alle benodigde onderdelen zekergesteld moet zijn. En dat is nog niet het geval. Victor Muller deed er op de aandeelhoudersvergadering in mei luchtigjes over: 'Het is nu alsof het vrijdagmiddag is en de band stilstaat voor het weekend. Als er weer geld is, dan wordt het weer maandagochtend. Dan drukken we op de knop en dan gaan we weer draaien.'

Maar zo simpel is het niet. Saab heeft zichzelf verder in de nesten gewerkt dan nodig is. Om twee redenen: leveranciers zijn nog steeds niet allemaal betaald en het duurt te lang.
De incassoprocedure die momenteel loopt namens een aantal bedrijven, laat zien hoe ver weg een akkoord met alle 820 toeleveranciers is. Dat sommigen op zo'n manier om hun geld moeten bedelen, belooft weinig goeds voor hun vertrouwen in Saab.
Omdat het zo lang duurt, moeten leveranciers omzien naar alternatieven. Zij kunnen het zich niet permitteren om maandenlang met de armen over elkaar te zitten totdat Saab weer eens wat spulletjes bestelt. Sommigen hebben al personeel moeten ontslaan. Of hebben andere opdrachtgevers gezocht.

Soortgelijks
Bij Spyker speelde begin 2007 iets soortgelijks. Toen betaalde de sportwagenfabrikant verschillende leveranciers te laat waardoor die stopten met leveren. Vervolgens duurde het behoorlijk lang voordat de productie weer op de rit was. Spyker was zijn zogeheten productieslots bij leveranciers kwijtgeraakt. Ofwel, de capaciteit die zij hadden ingeruimd voor de productie van spullen voor Spyker, hadden ze intussen ingevuld met iets anders. Om die planning weer te veranderen, kost tijd.

Er is een belangrijke factor die de bereidheid bij Saabs leveranciers kan maken of breken: de mate van afhankelijkheid. Grote leveranciers en zij die een groot deel van hun omzet halen uit de orders van Saab, zullen bereid zijn mee te werken aan de productieherstart.

Maar bedrijven voor wie Saab een kleintje is, lopen minder hard. Het Nederlandse Nedschroef bijvoorbeeld, of anderen buiten Zweden. Voor hen is het simpel: eerst een deugdelijke oplossing voor de schuld en uitzicht op betaling, anders geen spullen. Als er een paar van dergelijke partners het laten afweten, dan kan de productie nog niet op gang komen.

Al ontbreekt er maar één onderdeeltje, dan kunnen de auto's feitelijk niet afgebouwd worden. Tenzij er zicht op is dat dat snel komt. Zo heeft DAF Trucks ooit een hele startbaan van vliegveld Eindhoven volgezet met vrachtauto's die van de band rolden, maar waar een klein onderdeel aan ontbrak dat korte tijd later alsnog werd aangebracht.

De bereidheid om met Saab mee te denken en mee te werken neemt bij sommige partijen af. En dat is misschien nog wel gevaarlijk dan tijdelijk geldgebrek.

vrijdag 26 augustus 2011

Ken je die van de cijfers van Saab? Die kwamen niet!

Vertraging alom bij Saab. Niet alleen de salarissen, maar ook de halfjaarcijfers komen te laat.

Vol spanning zat iedereen te wachten op de halfjaarcijfers van Swedish Automobile, de moedermaatschappij van Saab. Maar in plaats van het dik pak cijfers kwam er een piepklein berichtje: het wordt een paar dagen later, woensdag de 31e augustus om precies te zijn.

Tamelijk schokkend om pas op het allerlaatste moment met het uitstel te komen. Maar zoals vaker bij Saab, is ook dit niet echt een verrassing. Toen het moederbedrijf nog Spyker heette en alleen maar sportwagens bouwde in de Flevopolder, ging het publiceren van cijfers ook niet altijd vlekkeloos.

Spyker kwam ooit pas na 9.00 uur met cijfers, terwijl de beurshandel al begonnen was en de resultaten bedoeld waren om voorbeurs te verschijnen. Dit tot verbazing van de financiële wereld. Er wordt immers maar zelden door beursfondsen zo laconiek omgesprongen met publicatie van deze belangrijke en koersgevoelige informatie.

Het uitstel van de halfjaarcijfer is de zoveelste parallel en déjà-vu tussen de gang van zaken bij -destijds- Spyker en -nu- Saab.

Geen geld voor salarissen
Voor vandaag staan ook salarisbetalingen op de agenda bij Saab. Ook daar is het maar de vraag of dat op tijd gaat lukken. Saab heeft aangegeven dat het benodigde geld er nog niet is om iedereen te betalen.

Het is al de derde maand op rij dat de salarisbetalingen problematisch verlopen. In juni gebeurde dat voor het eerst. De vakbonden waren woedend. Een maand later kreeg het fabriekspersoneel wel geld en het kantoorpersoneel niet. En nu is er weer niet voldoende in kas om uit te betalen.

Dat Saab zijn werknemers in de kou laat staan, heeft het vertrouwen in hun werkgever ernstig geschaad. Dat kan Saab lelijk gaan opbreken. Want faillissementsdreiging komt niet alleen van buitenaf - de leveranciers - maar ook van binnenuit.

Toen in juni de salarissen te laat kwamen, was vakbond IF Metall van zins om het faillissement aan te vragen. Via een faillissement zouden de werknemers een beroep kunnen doen op de staat om toch nog hun loon te krijgen. Saab heeft dat op het nippertje afgewend door geld aan te trekken via de verkoop van vastgoed.

De bereidheid om een faillissementsaanvraag in te dienen is er, weten we dus van een vorige keer. Saab is gewaarschuwd.

maandag 15 augustus 2011

Saab gebruikt laatste redmiddel voor cash

Saab geeft alweer aandelen uit onder de faciliteit van GEM. Dat is al de tweede keer in korte tijd. Het is echter een hele dure manier om aan cash te komen.

Deze keer verstrekt Saab 4 miljoen aandelen aan GEM. Begin augustus waren het er 5 miljoen in verband met de salarisbetalingen. Eerder, in mei, deed Saab ook al een beroep op de faciliteit voor 1 miljoen aandelen.

Opbrengst magertjes
De precieze opbrengst van de aandelenuitgifte is nog niet bekend. De uitgifteprijs wordt bepaald aan de hand van de gemiddelde slotkoers van 15 handelsdagen minus een korting van 10%. Met een aandelenkoers van ronde de euro is de te verwachten opbrengst zeer magertjes te noemen.

De emissievoorwaarden zijn bijzonder ongunstig voor Saab. Dat heeft Saab-topman Victor Muller zelf toegegeven toen hij de GEM-faciliteit 'hele dure cash' noemde. Maar GEM is dan ook een financier van het soort dat in beeld komt als alle andere mogelijkheden zijn uitgeput.

En daar lijkt het wel op bij Saab. Het is een teken aan de wand dat Saab nu eens zo kwistig gebruikt maakt van de dure GEM-faciliteit. Ze moeten hoe dan ook aan cash komen, want er staan -uiteraard- betalingen voor de deur.

Incasso
Meest acute en meest precaire is de incassoprocedure die een aantal leveranciers is gestart. Deze week kan het geld gevorderd gaan worden. Het gaat om enkele miljoenen euro's, ongeveer het bedrag dat Saab nu via GEM betrekt.

Zo lijkt het alsof Saab voor elke grote betaling het geld nog moet gaan zoeken als het moment daar is. Dat geeft aan dat de kas echt leeg lijkt te zijn.

De faciliteit van GEM omvat 150 mln euro en is ingesteld bij de overname van Saab door Spyker in januari 2010. Gedurende heel 2010 zijn er circa 1,5 miljoen aandelen onder de GEM-faciliteit uitgegeven. Die gingen toen voor 4 euro per stuk weg.

Direct doorverkopen
GEM verkoopt de aandelen direct door via de vrije markt, want GEM's doel is niet om een belang op te bouwen, maar slechts om geld te verdienen aan het verstrekken van cash. Dat betekent dat eenieder die er vertrouwen in heeft, makkelijk een fors pakket kan inslaan bij GEM. Vladimir Antonov bijvoorbeeld, of de beoogde Chinese partners Pang Da en Youngman.

De verwatering door de drie emissies van dit jaar is enorm: 10 miljoen nieuwe aandelen erbij terwijl er zo'n 23 miljoen aandelen uitstaan, ofwel een verwatering van maar liefst 43%. En dat niet eens voor een algehele herfinanciering, maar slechts voor een paar noodverbanden om gaten mee te dichten.