De ellende bij Saab in dieprode cijfers

Eindelijk kwam Swedish Automobile (SWAN) dan nabeurs met zijn halfjaarcijfers. En kon alle ellende van de afgelopen maanden zoals rekeningen van toeleveranciers en salarissen van personeel die niet meer betaald konden worden, worden uitgedrukt in cijfers. Dieprode cijfers: oplopend als het om verliezen en schulden gaat en aflopend als het omzet, marges, productie en verkoop betreft. Verrassend was het niet, maar toch wel schokkend hoe diep Saab binnen één jaar in de ellende is gekomen. Een onderneming op sterven na dood.

Het verlies is in het tweede kwartaal verder opgelopen tot 224,2 miljoen euro (EUR 72.0 in Q1 + EUR 152.2 mln in Q2). Het operationele resultaat (EBIT) is in de eerste zes maanden min EUR 201,5 miljoen tegenover min EUR 21,9 mln in de eerste helft van 2010. In het eerste kwartaal van 2011 was de EBIT min EUR 79,4 en in het tweede kwartaal min EUR 122,2 mln.

De negatieve brutomarge in het tweede kwartaal van EUR 33,5 mln laat zien hoeveel geld een stilstaande autofabriek toch nog verbrandt. De kosten lopen immers door en er staan nauwelijks inkomsten tegenover.
De nettoschuldpositie bedraagt inmiddels EUR 284.4 mln.

De omzet is in vergelijking met de eerste helft van 2010 wel gestegen van EUR 241,6 mln naar EUR 359,0 mln: plus 49 procent. Ten opzichte van het eerste kwartaal is de omzet marginaal gegroeid: van EUR 257,1 naar EUR 359,0 mln. Een toename van EUR 101.9 mln.
De vergelijking van de omzet in de eerste zes maanden van 2011 met die in de eerste zes maanden van 2010 loopt mank, zoals SWAN ook zelf schrijft in een toelichting op de cijfers. De omzetstijging komt deels door meer verkochte auto’s , maar komt ook omdat de cijfers van 2010 vanaf de datum van de overname van Saab zijn (vanaf maart) en voor SAAB UK vanaf juni van dat jaar.

Verkoop
In de eerste helft van 2011 zijn 12.871 Saabs aan dealers verkocht (een plus van 26 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2010) en dealers verkochten 15.194 auto’s aan eindklanten (plus 44 procent). Maar het zwaartepunt van de verkopen zat duidelijk in het eerste kwartaal. Toen gingen er 9.674 Saabs naar dealers tegenover 3.197 in het tweede kwartaal, tweederde minder. Voor Saabs verkocht aan klanten zijn de aantallen respectievelijk 9.393 voor Q1 en 5.801 voor Q2. Dealers hebben uit voorraad verkocht.

Dat de productie flink is teruggelopen wekt geen verbazing. De fabriek stond het grootste deel van het afgelopen kwartaal stil. In de eerste helft van 2011 rolden 12.877 auto´s van de band, 9 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar (11.851). Maar in het tweede kwartaal zijn er slechts 1.989 Saabs gebouwd waar dat er in het eerste kwartaal nog 10.888 waren.

Curieus en onwaarschijnlijk
Het management van SWAN houdt de stemming erin. Het herhaalt voortdurend dat het werkt aan het voortbestaan van de onderneming, zoekt naar aanvullende financiering en daarover in onderhandeling is. Alle opties liggen open en een reorganisatie ligt voor de hand. SWAN-topman Victor Muller schijnt dat niet langer uit te sluiten. Waarom de hele productie niet verhuizen van Trollhattan naar China waar de productiekosten (salaris) een stuk lager liggen dan in Zweden? Het is ondertussen opportunistisch zakendoen voor Muller. Het maakt niet uit wie de redder is, als er maar een redding komt.

Het is op dit moment niet duidelijk of voldoende geld kan worden opgehaald om de productie op korte termijn te starten, zo laat het SWAN-management weten. Het kan dus best zo zijn dat er wel geld wordt gevonden om de salarissen te betalen maar niet om de productie weer op gang te krijgen. Hoe lastig dat is werd al eerder op dit blog uiteengezet.

De toelichting op de halfjaarcijfers bevat nog enkele curieuze zinsneden die om nadere opheldering vragen zoals ‘[…] some of the funds committed by investors have not yet been paid’. Er wordt niet vermeld om welke investeerders en toezeggingen het gaat, maar kennelijk is niet elke externe financiële toezegging even hard.
Het management geeft ook nog een toelichting op het negatieve eigen vermogen van SWAN (min EUR 396,6 mln) waarmee de autofabrikant feitelijk technisch failliet is. ‘The Board and Management are closely monitoring the equity development in Saab Automobile where certain Legal minimun equity requirements apply under Swedish law.’ Nou kennen wij de Zweedse wetgeving niet goed, maar het is interessant na te gaan wat die wettelijke eisen aan het vermogen zijn.

Woensdag was er nog het onwaarschijnlijke bericht, dat een top 5 bank in Europa een overbruggingskrediet van 1 miljard Zweedse kronen (109 miljoen euro) aan SWAN zou verstrekken. Welke bank wil zoveel geld aan een zo kwakkelende autofabrikant verstrekken? En heeft SWAN nog onderpand? Eerder dit jaar heeft het al zijn gebouwen verkocht aan een groep Zweedse vastgoedinvesteerders om aan geld te komen in een zogenaamde sale and lease back constructie.

Het lijkt dat de redding door de Chinese autobedrijven Pangda (dealer) en Youngman (fabrikant) voorlopig op zich laat wachten. Beide ondernemingen investeren 245 miljoen euro in SWAN in ruil voor een belang, maar moeten daarvoor wel goedkeuring van de Chinese overheid, de Europese Investeringsbank (EIB) en voormalige Saab-eigenaar GM krijgen. Uit China komen geluiden dat de plannen nog steeds niet zijn ingeleverd bij de National Development and Reform Commission en die neemt gewoonlijk de tijd om een en ander te bestuderen. SWAN heeft die tijd duidelijk niet.

Spyker
Is er ook nog nieuws van Spyker? Jazeker. De sportwagendivisie van SWAN blijkt nog steeds niet verkocht. In de toelichting schrijft SWAN dat de verkoop van Spyker aan CPP Global Holdings is uitgesteld vanwege de onzekere situatie bij het moederbedrijf. Op 24 februari van dit jaar maakte Spyker Cars (later omgedoopt in Swedish Automobile) de voorgenomen verkoop van de sportwagendivisie bekend aan CPP Global Holdings, een onderneming in handen van Victor Muller’s Russische zakenvriend en geldschieter-achter-de-schermen Vladimir Antonov. SWAN is in discussie met de potentiële koper, maar laat weten ook andere alternatieven voor Spyker te overwegen. Wordt vervolgd.

Toekomst
Ondertussen blijft nog steeds de vraag of Saab het gaat redden. Met Victor Muller als een financiële Houdini weet je het nooit. Maar als Saab het nu redt dan is de onderneming zo overladen met schuld dat het voorlopig nog aan het afbetalen is. Geld om de huidige schulden af te betalen is één, maar om vervolgens ook nog als winstgevende autofabrikant verder te kunnen gaan is twee. Zo moet er bijvoorbeeld extra geld komen voor de nieuwe modellen die Saab heeft aangekondigd (als die ooit het productiestadium bereiken).

Saab is door de huidige problemen zover teruggeworpen dat een toekomst als marginale autobouwer in het verschiet ligt. De bottom line is en blijft: worden er voldoende Saabs verkocht? Dat is onzeker: het merk heeft inmiddels een flinke deuk opgelopen. De Audi-, BMW- en Mercedesrijder weer in een Saab krijgen, zoals Muller bij de overname zijn plannen met Saab verbeeldde, lijkt verder weg dan ooit.