maandag 24 juni 2013

Spyker heeft het te hard willen spelen tegen General Motors

Spyker lijkt zijn hand te hebben overspeeld in de manier waarop het General Motors aanpakt in de claimzaak. Nadere bestudering van het vonnis brengt interessante zaken aan het licht.

Het schriftelijke vonnis van rechter Gershwin Drain, dat wij in bezit hebben, leert dat deze rechter in Detroit op inhoudelijke punten weinig heel laat van Spykers argumentatie. De twee inhoudelijke punten zijn kort samengevat: het reddingsplan voor Saab in samenwerking met Youngman was onvoldoende levensvatbaar en bood te weinig verwachting op een daadwerkelijk resultaat. Het reddingsplan was niets meer dan een ongetekende overeenkomst op hoofdlijnen om verder te onderhandelen, oordeelt de rechter. Er waren volgens hem geen feiten die wezen op een nabije invulling. De door Spyker genoemde termijn van dagen of hooguit twee weken is volgens de rechter "far reaching at best".

Ten tweede vindt de rechter dat het contract tussen Spyker en GM over de overname van Saab uit februari 2010 wel degelijk het recht en de ruimte geeft aan GM om zich tegen de voorgenomen Youngman-deal te keren. Dat contract is "helder en ondubbelzinning", vindt de rechter.

Kwade opzet
Maar daar komt nog een derde punt bij. Spyker verwijt GM kwade opzet. "Tortious interference" zoals Spyker het noemt. In goed Nederlands is dat onrechtmatige bemoeiing. GM heeft ons doelbewust over de rand van de afgrond proberen te duwen, zei Muller in zijn toelichting op de bekendmaking van de claimzaak in augustus 2012.

De rechter is echter van mening dat die vermeende kwade opzet niet aantoonbaar is. Spyker beargumenteert dat GM Saab bewust kapot wilde laten gaan om te voorkomen dat Saab onder Youngman een concurrent voor GM zou worden op de Chinese markt. Spyker vult die argumentatie aan door te stellen dat GM misleidende uitlatingen heeft gedaan die niet stroken met de inhoud van het Saab-contract tussen Spyker en het Amerikaanse autoconcern.

De rechter veegt daar de vloer mee aan in zijn vonnis. GM deed en zei gewoon waar het contractueel toe gerechtigd was, zegt hij. Spyker heeft naar de mening van de rechter niet kunnen aantonen dat daarbij kwade opzet aan de orde is.

Spyker heeft geprobeerd om GM te betichten van kwade opzet, maar de rechter acht dat onbewezen. Op dit punt lijkt Spyker zijn hand te hebben overspeeld. Proberen te beargumenteren dat GM zich niet aan een contract houdt is één ding, maar kwade opzet proberen duidelijk te maken is een tweede.

Het is opvallend dat rechter Drain Spyker op geen enkel punt tegemoet komt. We zijn benieuwd of daar in hoger beroep iets aan verandert.


Lees in het blog Amerikaanse rechter kraakt reddingsplan Saab hoe Victor Muller wel vaker een deal presenteert als signed, sealed and delivered terwijl het niet meer is dan een akkoord op hoofdlijnen.

vrijdag 21 juni 2013

Spykers beroep in zaak tegen GM was te verwachten

Spyker gaat beroep aantekenen in de claimzaak tegen General Motors, en dat was te verwachten. Victor Muller geeft immers nooit op. Zolang hij nog mogelijkheden ziet om zijn zaak te bepleiten, pakt hij die met beide handen aan. Geheel conform het motto dat hij al vanaf het begin bij Spyker huldigt: nulla tenaci invia est via, ofwel voor de aanhouder is geen weg onbegaanbaar.

Muller ziet nog mogelijkheden omdat de rechter in zijn ogen volledig voorbij is gegaan aan het feit dat er volgens Spyker in de voorgestelde deal om Saab te reddden geen sprake was van technische overdracht van GM's intellectueel eigendom aan Youngman. De rechter heeft dat punt volledig terzijde geschoven, zo zei Muller tijdens de aandeelhoudersvergadering vorige week. Aan zijn kenmerkende strijdlustigheid was toen al te merken dat hij het er waarschijnlijk niet bij zou laten zitten.

Onvoldoende
De rechter vond het reddingsplan echter onvoldoende onderbouwd en te weinig concreet, en oordeelde vorige week maandag dat GM in zijn recht stond om de deal met de voorgestelde deal met Youngman te blokkeren.

Spyker blijft echter bij de bewering dat GM zich schuldig heeft gemaakt aan tortuous interference, ofwel 'onrechtmatige bemoeiing', omdat de voorgestelde deal de eerdere afspraken uit het overnamecontract tussen Spyker en GM juist niet zou schenden.

Meer tijd
Wellicht dat bij de behandeling van het beroep de rechter meer tijd zal nemen dat het krappe kwartiertje dat de advocaat van Spyker bij de rechtszitting van vorige week maandag kreeg toebedeeld. Wordt vervolgd.

Amerikaanse rechter kraakt reddingplan voor Saab

Het oordeel van de rechter in Detroit in de zaak tegen General Motors was al bekend. Maar nu is het schriftelijke vonnis beschikbaar, waarin de rechter zijn afwijzing van Spykers claim toelicht. Dat voegt een belangrijk nieuw inzicht toe.

GM stond in zijn recht om de reddingspoging van Saab te blokkeren, had de rechter tijdens de zitting op 10 juni jongstleden al gezegd. In het schriftelijke vonnis komt daar een interessant nieuw gezichtspunt bij. De rechter vindt dat het reddingsplan dat Spyker samen met geldschieter Youngman had opgesteld, onvoldoende doortimmerd was, schrijft het Financieele Dagblad, dat inzage heeft in het vonnis.

Volgens het FD kenschetst de rechter het plan van Spyker als een ‘template’ waarin nog veel afspraken nader moesten worden ingevuld en waaraan de Chinese overheid, de Zweedse overheid en de EU nog hun goedkeuring moesten geven. ‘Zelfs als je er met de meest optimistische blik naar kijkt, kun je niet concluderen dat uit de feiten een aannemelijke bedrijfsverwachting vloeit’, zo citeert FD uit het vonnis.

Tik op de vingers
Hiermee krijgt Spyker-topman Victor Muller een gevoelige tik op de vingers voor een hebbelijkheid die hij al vaker heeft getoond. Deals die hij sluit en presenteert als signed, sealed and delivered, blijken in de praktijk vaak  meer een intentieverklaring te zijn dan een compleet uitgewerkte overeenkomst. De deals bevatten doorgaans vele aannames of nemen een voorschot op zaken die nog moeten gebeuren. Dat kunnen essentiële condities zijn, zoals goedkeuringstrajecten bij allerhande autoriteiten.

Muller stootte in dit opzicht al vaker zijn neus tijdens zijn pogingen om Saab te redden in 2011. Gedurende dat proces kwam Muller meermaals deals op de proppen waarvan de uitvoering lang op zich liet wachten, of die zelfs helemaal van tafel verdwenen. Dat was bijvoorbeeld het geval met Hawtai, dat in maart 2011 toezegde om geld in Saab te steken. Maar de Chinese autoriteiten staken daar een stokje voor.

Handshake betekent niets
Muller zelf gebruikt nogal eens de term framework agreement, ofwel een raamovereenkomst. Er is overeenstemming dat partijen samen wat gaan doen, de hoofdlijnen zijn afgesproken, maar niet meer dan dat, en daar worden handen op geschud. Voor Chinezen betekent zo'n handshake akkoord weinig, zo hebben bronnen die de Chinese manier van zaken doen goed kennen, ons verteld tijdens ons onderzoek voor ons boek Saab over de kop. Evenzo makkelijk doen ze een dag na de handshake alsof er helemaal niets besloten is. Dat overkwam Muller ook tijdens de maanden van onderhandelingen met Youngman in 2011 over het redden van Saab.

Dat geldt zelfs in zekere zin voor de huidige deal waaronder Youngman zo'n 10 miljoen euro investeert in Spyker. Die deal werd in augustus 2012 aangekondigd, en in december 2012 bekrachtigd, maar moet nog steeds formeel geclosed worden.

Daar is haast bij. Spyker moet dat sluitstuk geregeld hebben om zijn beursnotering te kunnen behouden. Spyker zit momenteel op het strafbankje van de Amsterdamse beurs en moet vóór september 2013 bij de Euronext-autoriteiten aantonen dat het een levensvatbare toekomst heeft met voldoende financiering om van het strafbankje af te kunnen komen. De handtekening van Youngmans baas Pang Qingnian is daarbij onontbeerlijk.

Lees ook het blog over het hoger beroep van Spyker.

dinsdag 11 juni 2013

Gegokt en wel/niet verloren

Spyker in casu Victor Muller staat met lege handen nu de rechter de claim van USD 3 miljard tegen General Motors (GM) heeft afgewezen. Maar feitelijk heeft hij niet verloren. Muller had namelijk niets te verliezen. Van de rechtszaak hing niets af, niet het voortbestaan van Spyker en Saab kreeg Muller er ook niet mee terug. De rechtsgang kost Spyker ook geen geld, want Muller had zich verzekerd van een externe financier die de proceskosten op zich neemt en zou meedelen in de opbrengst, als er een bedrag uit was komen rollen. De Spyker-topman had alleen maar wat te winnen. Als de claim tot een uitkering had geleid, was elke dollar meegenomen.

De eis van USD 3 miljard heeft veel weg van een long shot om achteraf nog genoegdoening te krijgen bij het faillissement van Saab. Het astronomische bedrag is de waarde die Saab volgens Muller zou hebben gehad als het nog zou bestaan en GM de reddingspoging van het Zweedse automerk door de Chinese autofabrikant Youngman niet had "getorpedeerd".

Tijdens de rechtszitting van maandag oordeelde rechter Gershwin Drain dat GM contractueel in zijn recht stond om in 2011 de voorgestelde reddingsdeal met Youngman te blokkeren.  Kennelijk vindt hij, dat de clausules over de verandering van eigendom van Saab en over de bescherming van intellectueel eigendom van GM in werking treden. Die afspraken namen Spyker en GM op in het verkoopcontract voor Saab uit 2010, omdat GM onderdelen aan Saab bleef leveren waarvan het intellectueel eigendom bij de Amerikanen lag. De magistraat noemt de overeenkomst ‘duidelijk, eenduidig en onvoorwaardelijk’ en schaart zich achter GM dat had gevraagd om de claim van Spyker af te wijzen.

Claimcultuur
Spyker deed er juist alles aan om de reddingspoging van Youngman te structureren als een kapitaalverschaffing waarbij het intellectueel eigendom van GM buiten de deal zou blijven, zodat de voorwaarden van het Saab-contract niet van toepassing zouden zijn. Maar hoe dan ook zou Youngman uiteindelijk grote zeggenschap hebben gekregen binnen Spyker en Saab.
Of Spyker in beroep gaat tegen het besluit van de rechter, kon Muller maandag nog niet zeggen.

Muller, die van huis uit jurist en advocaat is, heeft weloverwogen geprobeerd de mogelijkheden van het Amerikaanse rechtssysteem te verkennen. Want in de Amerikaanse claimcultuur is veel mogelijk en vaak monden zaken uit in een schikking als de aangeklaagde partij ervan af wil zijn, zonder inhoudelijk te hoeven procederen. Dat heeft de jurist Muller zich heel goed gerealiseerd.

Muller heeft de gok genomen, en in dit opzicht wel verloren. Het past bij zijn manier van ondernemen om zo'n stap te zetten. Zoals zo vaak in de jaren met Spyker zet hij met veel lef stappen die anderen niet durven wagen. Met wisselend succes.

vrijdag 7 juni 2013

Spyker en GM voor het hekje in Amerika

Door het herhaaldelijke uitstel raakt het bijna vergeten, maar aanstaande maandag dient dan eindelijk de rechtszaak die Spyker heeft aangespannen tegen General Motors (GM).

Even recupereren: Victor Muller eist 3 miljard dollar van de Amerikaanse autoproducent omdat zij volgens hem ten onrechte de reddingspoging van Saab doelbewust heeft getorpedeerd. Als GM de geldinjectie van het Chinese Youngman had laten doorgaan, dan had Saab kunnen voortbestaan en dan was de Zweedse autobouwer nu 3 miljard dollar waard geweest, becijfert Spyker. Maar doordat de autoreus uit Detroit de Chinese reddingspoging blokkeerde, ging Saab failliet.

Onrechtmatige bemoeiing
GM heeft zich volgens Muller schuldig gemaakt aan "tortious interference", ofwel onrechtmatige bemoeiing. Muller beweert dat de actie van GM niet past in het contract dat GM en Spyker sloten bij de overname van Saab in februari 2010. De voorwaarden bij de kapitaalinjectie van Youngman zouden het contract niet schenden en er zou volgens Spyker geen GM-gelicenseerde technologie in handen van Youngman komen.
Daarom zou GM het grof gespeeld hebben en botweg hebben geweigerd nog langer onderdelen en technologie aan Saab te leveren als de Chinese deal zou doorgaan. En zonder die levering zou Saab geen auto's kunnen maken. "GM heeft ons bewust over de rand van de afgrond geduwd", zei Muller toen hij de rechtszaak begin augustus vorig jaar aankondigde.

GM beweert juist dat het op grond van datzelfde overnamecontract wel het recht had de Chinese deal te weigeren. Steeds beroept GM zich op het argument dat de voorgestelde deal met Youngman niet past binnen het contract en dat de deal niet in het belang zou zijn van zijn aandeelhouders. 
Met dat laatste bedoelt GM waarschijnlijk dat het niet in het belang was zijn eigen Chinese joint venture partners, de autofabrikanten SAIC Motor Corporation en Wuling. Kenners van de Chinese auto-industrie stellen, dat het zeer wel denkbaar is dat zij dwars voor de Saab-deal zijn gaan liggen omdat op die manier GM-technologie in handen zou vallen van hun concurrent Youngman.

Voor GM was de keus makkelijk: partners waarmee het een grote en winstgevende business heeft op de sterk groeiende Chinese automarkt versus een minuscule voormalige Zweedse dochter die kopje onder aan het gaan is.

GM wijst dan ook de aanklacht van Spyker af. Die "motion to dismiss" staat voor maandag op de rol. Dan zal duidelijk worden of de The United States District Court, Eastern District of Michigan, de zaak inderdaad afwijst of verder in behandeling neemt.
Ik ga daar zelf staan, met twee vingers in de lucht, zei Muller eerder strijdvaardig. Niet voor niets koos hij het district Michigan, waar GM's thuisstad Detroit onder valt. "We gaan ze pakken in hun eigen achtertuin", zei hij fijntjes.

Anonieme financier
De rechtszaak kan zomaar een paar jaar duren en dat kost naar schatting 1 of 2 miljoen dollar, zei Muller vorig jaar. Dat geld heeft Spyker niet, maar Muller heeft een externe, anonieme financier gevonden die voorschiet en die 5 procent van de claim vangt als er een bedrag wordt toegewezen.

Saab blijft zo een hoofdpijndossier voor GM, terwijl de Amerikanen nu juist zo graag van hun Europese dochter af wilden. Zelfs door het faillissement van Saab blijken ze nog niet van die vermaledijde bleeder af.

Muller, die van huis uit advocaat is, speelt het slim. GM zal waarschijnlijk geen zin hebben in een slepende rechtszaak. En vreest wellicht ook nog imagoschade. De ervaring leert dat dit soort zaken in de Verenigde Staten doorgaans eindigt in een schikking tussen de procederende partijen. Zo'n eventuele schikking zal ongetwijfeld niet de volle 3 miljard dollar omvatten. Muller zet hoog in, want alles wat hij eruit kan slepen is meegenomen. Al is het maar een fractie van de geëiste 3 miljard.

Stap terug
Alle aandacht richt zich nu op de mislukte reddingspoging van Saab, maar zoals vaker bij de acties van Muller moet even een stap terug worden gezet. Hoe kwam het dat Saab al binnen één jaar gered moest worden? Dat is de oorzaak van het huidige probleem. Spyker in casu Muller heeft zich enorm verkeken op het weer gaan produceren van Saabs. De fabriek lag stil en om de onderdelenleveranties weer op gang te krijgen bleek uiteindelijk veel moeilijker dan bij de overname van Saab werd aangenomen. Te weinig nieuwe auto’s rolden van de band waardoor de benodigde aantallen niet werden verkocht. Dat leidde al snel tot een chronisch geldgebrek en was het begin van het einde van Saab.