donderdag 29 september 2011

Spyker sportwagens toch verkocht

Spyker is toch verkocht, maar niet aan Vladimir Antonov. Een Amerikaanse investeerder gaat ermee vandoor. North Street Capital koopt Spyker voor 32 miljoen euro. De man achter North Street, Alex Mascioli, is een fervent autoliefhebber die zelf racet en ook auto's test voor zijn eigen website.

Van die 32 miljoen euro wordt Saab niet veel wijzer. Maar Victor Muller wel. Moederbedrijf Swedish Automobile sluist het bedrag door naar Victor Muller. Zijn investeringsvehikel Tenaci Capital had pandrecht op Spyker in ruil voor de lening van 74 miljoen dollar die Tenaci begin 2010 had verstrekt (aan wat toen nog Spyker Cars nv heette) om Saab te kopen. Die schuld van Swedish Automobile aan Victor Muller wordt nu 43,7 miljoen dollar (= 32 miljoen euro) lager door de verkoop van Spyker. Nu kan Muller de financiers achter zijn Tenaci Capital terugbetalen, waaronder Vladimir Antonov.

Bedrag niet zeker
De 32 miljoen is precies hetzelfde als wat eerder overeengekomen was met Antonov. Of dat hele bedrag er komt, hangt af van voorwaarden die niet worden toegelicht. Maar we kunnen een beeld krijgen van die voorwaarden, want in de principe-deal met Antonov werd het bedrag gesplitst: 15 miljoen zeker en maximaal 17 miljoen als earn-out op basis van de resultaten van Spyker in de periode 2011-2016.

Antonov haakt af
Opmerkelijk is dat Vladimir Antonov dus afziet van Spyker. Terwijl hij die intentie wel had vastgelegd en alle voorbereidingen waren getroffen. Antonov had zich al verbonden aan Coventry Prototype Panels (CPP), het Britse bedrijf waar de Spyker sportwagens gebouwd worden.

Althans, dat is de bedoeling. Eind 2009 zijn alle productiefaciliteiten uit Zeewolde verplaatst naar CPP, dat doorvoor zijn bedrijf uitbreidde en extra mensen aannam. Maar sindsdien zijn er daar nauwelijks Spyker C8 Aileron-modellen uit de fabriek gerold.

Antonov is feitelijk al die tijd moeten opdraaien voor de kosten van de slapende Spyker-productielijn van CPP. Kennelijk is de definitieve blokkade vanuit de Europese Investeringsbank en de Zweedse overheid tegen zijn deelname aan Saab reden om helemaal af te zien van verdere investeringen rondom Swedish Automobile.

Verouderd
De vraag is nu of Alex Mascioli erin slaagt om de Spyker sportwagens weer op gang te krijgen. Want net als bij Saab gebeurt er bij Spyker al heel lang helemaal niets. De C8 Aileron is tweeënhalf jaar na zijn onthulling nog steeds niet klaar voor serieproductie. Bovendien is de auto technisch verouderd. Audi gebruikt het motorblok dat in de Spyker ligt zelf niet eens meer. En om een nieuwe motor erin te krijgen is weer ontwikkelingstijd en -geld nodig. Benieuwd of Mascioli dat voldoende kan bieden.

donderdag 22 september 2011

Reorganiseren bij Saab is vooral tijdrekken

Opluchting overheerste dinsdag bij Saab toen de rechter het verzoek tot reorganisatie in hoger beroep alsnog toekende. Maar die reorganisatie is niet de oplossing voor de problemen bij Saab, het is in feite niets meer dan tijd winnen.

Saab is de komende drie maanden verlost van hongerige schuldeisers die bezittingen opeisen via incassoprocedures. Wat er in de tussentijd gebeurt, is vooral wachten. Wachten tot de Chinese partners Pang Da en Youngman met hun beloofde miljoenen over de brug komen.

Niet saneren
De fase die Saab nu ingaat is dan ook beter te omschrijven met uitstel van betaling dan met de term reorganisatie. Die term doet vermoeden alsof het bedrijf flink opgeschud en geherstructureerd wordt. Zo ver lijkt het bij Saab niet te gaan. Binnen drie tot vijf weken krijgen de schuldeisers een plan voorgelegd over de afbetaling van de schulden. Maar er is geen plan aangekondigd om het bedrijf grondig te saneren.

Wel heeft Saab bekendgemaakt dat het de efficiëntie van de fabriek onder de loep gaat nemen. Het businessplan wordt herschreven voor de periode vanaf 2012. Dat is niet meer dan logisch gezien de huidige productieaantallen van enkele tienduizenden auto's per jaar.

Illusie
Het lijkt een illusie om te denken dat Saab weer snel op zijn oude streefgetal van 120.000 auto's per jaar zal zitten. In een fabriek die beduidend minder auto's maakt, zijn ook minder mensen nodig. Saab heeft dan ook gezegd dat ontslagen niet uit te sluiten zijn.

De oplossing komt als de 245 miljoen euro uit China arriveert in - naar verwachting - november. Maar ook dat is niet de uiteindelijke oplossing. Het bedrag is maar net genoeg om de openstaande schulden, leningen en voorschotten terug te betalen.


Productie opstarten
Waar het echt om draait, is het opnieuw opstarten van de autoproductie. Dat kan alleen als de leveranciers genoeg vertrouwen hebben in het voortbestaan van Saab. Daarvoor is niet alleen vereffening van de schulden nodig, maar ook uitzicht op voldoende cash bij Saab om nieuwe onderdelen te bestellen. Hervatting van de productie wordt niet meer voor dit jaar verwacht, ervan uitgaande dat pas vanaf november concreet met leveranciers gesproken kan worden als het Chinese geld binnen is.

Bovenal is er vertrouwen nodig van de consument: de autokoper die in de Saab-showroom zijn handtekening zet onder een koopcontract. Na vijfenhalve maand stilstand bij Saab is dat vertrouwen danig geschaad. En dat is misschien nog wel het ergste.

woensdag 21 september 2011

Ongelofelijk overleven

Saab kan toch in reorganisatie gaan. Dat heeft de Zweedse rechter vanmiddag in hoger beroep bepaald. Het is wederom een knap staaltje overlevingskunst van Victor Muller.

Twee weken geleden werd het verzoek tot reorganisatie nog afgewezen, maar vanmiddag gaf een hogere rechtbank in hoger beroep Saab alsnog toestemming om in reorganisatie te gaan.

Deze belangrijke ommekeer is zeer kenmerkend voor de manier waarop Victor Muller onderneemt. Steeds als de situatie volkomen uitzichtloos lijkt, weet hij de zaak een wending te geven waardoor hij alsnog slaagt. Deze keer helpt de Zweedse rechter hem een handje.

Toezeggingen
Waarom het verzoek in eerste aanleg werd afgewezen en nu in hoger beroep alsnog is toegewezen, heeft waarschijnlijk te maken met concretere toezeggingen vanuit Saabs beoogde Chinese partners Pang Da en Youngman. Zij hebben in het kader van het hoger beroep hun steun geuit, zowel in een brief aan de rechtbank als in de pers. Youngman wil op korte termijn 70 miljoen euro voorschieten en stelde zelfs honderden miljoenen aan investeringen in het vooruitzicht voor de langere termijn.

De reorganisatie naar Zweeds model betekent dat schuldeisers in die periode geen aanspraak kunnen maken op gelden of bezittingen van Saab. Er komt een bewindvoerder naast de directie en de salarissen worden betaald via een staatsfonds. Het toekennen van de reorganisatie betekent automatisch dat de faillissementsverzoeken die enkele vakbonden en leveranciers de afgelopen maanden hebben ingediend, komen te vervallen. De reorganisatie duurt drie maanden en kan verlengd worden tot maximaal een jaar.

Tijd winnen
De reorganisatie is eigenlijk alleen maar bedoeld om tijd te winnen. Saab moet de tijd zien te overbruggen totdat de beloofde 245 miljoen euro van de Chinese partners Pang Da en Youngman naar Zweden wordt overgemaakt. Met dat geld moet de 150 miljoen euro aan achterstallige rekeningen bij leveranciers worden voldaan. Pas dan kan de autoproductie in Trolhättan weer worden hervat.

Pang Da en Youngman doorlopen momenteel een goedkeuringsprocedure bij de NDRC, de Chinese autoriteit die de investering in Saab moet goedkeuren. Victor Muller zei vanmiddag dat hij uiterlijk begin november uitsluitsel van de NDRC verwacht, dus ruim binnen de driemaandsperiode.

maandag 12 september 2011

De kat met 9 levens maakt rare sprongen

Afgelopen week beleefde Saab spannende momenten met de aanvraag tot surseance en de daaropvolgende afwijzing door de rechter. Opvallend is te zien wat er gebeurt met Victor Muller als hij verder in het nauw komt.

Als journalisten op persbijeenkomsten of in interviews twijfel uitspreken over de hardheid van de Chinese deal, reageert hij korzelig en kortaf. Als er op de man wordt gespeeld, zoals Rob Trip in het NOS-journaal donderdag deed, kan hij zijn woede maar nauwelijks verbergen. Het enthousiasme en de niets-aan-de-hand-houding waarmee Muller zich altijd presenteert, kent zijn grenzen.

Verwarring
Er zijn ook serieuzere effecten. Verwarring over Mullers uitspraken over het beschikbare geld bijvoorbeeld. Muller deed voorkomen alsof Saab geld heeft om lonen te betalen, maar dat niet kan aanwenden omdat het niet zijn werknemers vóór andere schuldeisers mag laten gaan. Dat verbaasde het incassobureau dat een reeks schuldeisers bijstaat. Het bureau had zoveel geld niet aangetroffen tijdens zijn procedure.

Het geld bleek inderdaad niet in het bezit van Saab. Kennelijk doelde Muller op geld dat hij verwacht, maar nog niet heeft. De wens was de vader van de gedachte, en in dit geval van uitspraken richting de pers. En dat is nogal gevaarlijk. Veelzeggend is het dat Mullers uitspraken snel werden gevolgd door een persbericht ter verduidelijking.

Komende dagen cruciaal
De komende dagen worden cruciaal. Mullers mogelijkheden raken uitgeput. De zaak ontwikkelt zich in een richting waarbij hij steeds minder factoren naar zijn hand kan zetten en dat past absoluut niet in zijn dominante werkwijze.

Hem rest alleen nog de hoop op het Chinese geld. Over andere geldbronnen horen we hem niet meer. Zolang dat geld er niet is, en de rechter zich buigt over het hoger beroep in de surseance-zaak, maant hij de vakbonden om Saab niet op de huid te zitten met een faillissementsaanvraag.

Muller probeert de bonden te paaien door ze bondgenoten te noemen, maar dat zal weinig helpen. De afgelopen maanden hebben er in toenemende mate kritische geluiden geklonken vanuit vakbondskringen. Personeel heeft drie maanden op rij moeten wachten op zijn salaris. Het duurt de vakbonden allemaal veel te lang. En er is geen zekerheid over een snelle oplossing.

Handreiking
De enige handreiking die Muller kon doen, is de mogelijkheid opwerpen dat de Chinezen de augustus-lonen voorschieten. Maar ook dat ligt buiten zijn macht.

Afgelopen vrijdag waren de vakbonden duidelijk over hun intentie: dinsdag faillissement aanvragen als er dan nog steeds geen zicht op een oplossing is. Alle verhalen van Muller en zijn beroepsprocedure bij de rechter ten spijt.

Magische miljoenen uit China zijn niet genoeg

Alle hoop van Saab is gevestigd op het geld dat de Chinese partners Pang Da en Youngman toegezegd hebben. Hun gezamenlijke 245 miljoen euro is doorslaggevend om Saab een toekomst te geven, betoogde Victor Muller afgelopen week keer op keer.

Maar die toekomst is slechts van korte duur. Het lijkt een hoog bedrag, maar het is te weinig in het licht van de situatie waarin Saab nu verkeert. Saab staat voor 150 miljoen euro in het krijt bij zijn leveranciers. Verder moet er nog circa 10 miljoen euro aan lonen over de maand augustus uitbetaald worden.

Voorgeschoten
Bovendien hebben de Chinezen al 30 miljoen euro voorgeschoten, onder andere om salarissen te betalen. Dat geld was eigenlijk bestemd voor een bestelling van 1.300 auto's, dus daar is een nieuw gat gecreëerd. Dat gat moet eerst gedicht worden, ofwel: Saab moet de onderdelen voor die 1.300 auto's uit vers geld betalen. Zo raakt de 245 miljoen snel opgebrand.

Nieuwe modellen kosten geld
Ten slotte is dat bedrag bij lange na niet genoeg om Saab een sterke positie als zelfstandige fabrikant te geven. De ontwikkeling van nieuwe modellen vergt miljarden. Saab heeft bij de bekrachtiging van de samenwerking met Pang Da en Youngman maar liefst drie nieuwe modellen aangekondigd, geheel in lijn met Mullers bekende werkwijze om nogal ver op de zaken vooruit te lopen. Er komt een kleine 9-1 als concurrent voor de Mini en verder een 9-6 en 9-7. Daarvoor is aanvullende financiering nodig.

Dividend nadert
Intussen komt een andere kostenpost steeds dichterbij. Vanaf 2012 moet Saab dividend gaan betalen over de preferente aandelen ter waarde van 326 miljoen dollar die General Motors bij de overname meegaf. Dat bedrag is een verplichting van Saab aan GM en het dividend wordt verrekend in de vorm van een rente van 6% op de hoofdsom. Vanaf juli 2012 wordt de rente een niet malse 12%. In zijn huidige staat kan Saab dat er lastig bij hebben.

Het Chinese geld wordt vooral gebruikt om gaten uit het verleden te dichten. De zoektocht naar financiering is na de magische 245 miljoen dus allesbehalve voorbij.

donderdag 8 september 2011

Afwijzing surseance zware klap voor Saab

De rechter heeft surseance van Saab afgewezen. Victor Muller heeft aangekondigd in beroep te gaan.

Toch nog verrassend heeft de Zweedse rechter de aanvraag tot surseance van Saab vanmiddag afgewezen. Het nationale gevoel in Zweden is ondergeschikt aan de feiten. Rechter Gunnar Krantz was duidelijk in zijn toelichting: het gebrek aan geld is wel aangetoond, maar de mogelijke oplossing ervoor niet.

Geen oplossing
Een voorwaarde voor surseance naar Zweeds model is dat er een oplossing voor de gerezen problemen in het vooruitzicht is. Ondanks dertien pagina's toelichting en het gloedvolle betoog van Victor Muller gisteren op een persconferentie vond de rechter de argumentatie onvoldoende om surseance toe te staan.

Zoals we gisteren al constateerden op dit blog, kon Muller geen enkele garantie geven dat er snel geld komt. Het vurig gewenste geld van de beoogde Chinese partners. Muller blijft volhouden dat het niet al te lang meer duurt voordat het Chinese geld komt, maar daar nam de rechter geen genoegen mee. Te algemeen en te weinig informatie over de waarschijnlijkheid, vond de rechter. Ook Mullers beweringen over potentiële andere geldschieters vond de rechter te vaag.

Hard aangekomen
Velen hebben de afgelopen jaren geloofd in de verhalen van Muller. De zonnige toekomstperspectieven die hij keer op keer in gloedvolle betogen schetste, trokken steeds opnieuw mensen over de streep. Maar de Zweedse rechter trok vandaag een streep voor Muller. Zijn 'nee' moet hard zijn aangekomen bij de man die doorgaans geen nee accepteert.

Muller heeft aangekondigd in beroep te gaan tegen het vonnis.

woensdag 7 september 2011

Surseance als redding: Muller legt uit

Zelfverzekerd en gloedvol als altijd legde Victor Muller vandaag uit waarom Saab surseance heeft aangevraagd en hoe goed dat volgens hem voor het bedrijf is. Maar wanneer er nou eindelijk geld komt, blijft onduidelijk. Wel is duidelijk dat al Mullers hoop is gevestigd op de Chinezen.

Saab heeft surseance aangevraagd om tijdelijk in rustiger vaarwater te komen, zei Victor Muller vanmiddag op een persconferentie in Trolhättan. Hij zei het alsof het een positieve gebeurtenis is, maar in feite is het te treurig voor woorden dat het zover heeft moeten komen.

Surseance naar Zweeds model
De surseance naar Zweeds model is anders dan bij ons. Saab krijgt nu een bewindvoerder die aanschuift bij de directie. Individuele schuldeisers worden op afstand gehouden zodat directie en bewindvoerder binnenkomend geld kunnen voorsorteren voor een allesomvattend plan waarin alle schuldeisers zijn opgenomen. Intussen betaalt de Zweedse staat de lonen van het personeel. Deze situatie mag drie maanden duren en kan verlengd worden tot maximaal een jaar.

Muller stond de pers te woord op zijn bekende overtuigende wijze en veroorloofde zich op zijn tijd grapjes, bijvoorbeeld over een omvallende microfoon. Tegelijk was hij uiterst kortaf tegen een kritische journalist die dóór bleef vragen. Want daar houdt Muller niet zo van.

Trap na
Het mediamoment was een mooie aanleiding om Vladimir Antonov weer eens in het zonnetje te zetten en tegelijk de instanties die zijn deelname aan Saab blokkeren, een trap na te geven. Antonov had maanden geleden 100 miljoen euro willen fourneren toen 30 miljoen al genoeg was. Hij bleef aandringen op deelname, terwijl de Europese Investeringsbank en de Zweedse regering van meet af aan tegen hem waren, zo bleek achteraf. We hebben anderhalf jaar lang tegen windmolens lopen vechten, aldus Muller. Hij is naar eigen zeggen nog steeds dikke vrienden met de Rus die nu meer afstand heeft genomen van Saab.

Tijd rekken
Alles lijkt af te hangen van het Chinese geld dat Pang Da en Youngman, samen 245 miljoen euro, willen investeren. Muller moet tijdrekken totdat die twee groen licht krijgen van de Chinese autoriteiten. Het lijkt erop dat hij het lot van Saab geheel in handen legt van zijn beoogde Chinese partners met hun diepe zakken. Steeds hamert Muller op de verlossing die zij gaan brengen.

Herhaaldelijk vroegen journalisten hoe zeker het is dat het Chinese geld er komt. Muller zegt ervan overtuigd te zijn dat het komt, maar geeft niet aan wanneer. Er is nog steeds geen enkele garantie voor.

Net zo theoretisch zijn eventuele andere geldschieters. Muller repte op de persconferentie vol overtuiging van grote interesse bij investeerders in heel veel landen, maar hij maakt dat allerminst concreet, noch met bedragen, noch met termijnen.

De surseance is niet meer dan het zoveelste noodverband. Het is dan wel geen noodlening, maar een juridische noodmaatregel om tijd te winnen. Tijd totdat het Chinese geld komt. Als het komt.

Mullers werkelijkheid
Wie Muller niet goed kent, hoorde op de persconferentie een verhaal over een tijdelijk probleem. Maar wie hem wel kent, zag zijn bekende werkwijze: vergezichten schetsen op basis van aannames zonder dat er voldoende concrete feiten aan ten grondslag liggen. Hij gaf het beeld van zijn werkelijkheid, zoals hij die wenst te zien. Niet die van de echte werkelijkheid, want die is vele malen weerbarstiger.