donderdag 23 mei 2013

Saab-saga krijgt nog een staart met vermeende belastingfraude


Is er sprake van een groot belastingschandaal bij Saab waarbij ook Spyker-topman Victor Muller is betrokken? Of blijkt het uiteindelijk allemaal wel mee te vallen en heeft de Zweedse FIOD te hoog ingezet? Dat is de grote, nog onbeantwoorde vraag bij de mogelijke belastingfraude bij de Zweedse autofabrikant Saab, die nu wordt onderzocht. Saab ging eind 2011 failliet en was vanaf januari 2010 tot eind 2011 in handen van het Nederlandse Spyker, onder leiding van Victor Muller. Toen Spyker Saab overnam stond Jan Åke Jonsson aan het roer bij de Zweedse onderneming. Die vertrok maart 2011 waarna Muller de rol van CEO overnam en daarmee kreeg hij de formele operationele verantwoordelijkheid over Saab.

Doorzoeking bij Spyker
Jonsson werd samen met bedrijfsjuriste Kristina Geers en interim-CFO Karl-Gustav Lindström begin deze week aangehouden op verdenking van het op grove wijze hinderen van de belastingdienst bij de controle van Saab in de periode 2010-2011. Na verhoor zijn ze weer vrijgelaten. Vanuit Zweden kwam er een rechtshulpverzoek bij de Nederlandse opsporingsautoriteiten en die hebben het kantoor van Spyker in Zeewolde doorzocht. Nu wil de Zweedse hoofdaanklager Olof Sahlgren Victor Muller horen over deze kwestie. Dat de voormalig Saab-topman maandag niet is aangehouden, komt volgens Sahlgren omdat zoiets tijd kost -Muller is geen Zweeds staatsburger- en dingen soms in een bepaalde volgorde worden gedaan om bewijsmateriaal veilig te stellen. 

Op basis van het verhoor van Muller kijkt Sahlgren of de Nederlandse zakenman kan worden aangemerkt als hoofdverdachte. Bij Muller zou het gaan om een bedrag van 690.000 euro dat hij kreeg uitbetaald voor zijn werkzaamheden bij Saab. Het geld zou zijn overgemaakt aan LAT Management, een bedrijf van Muller op de Nederlandse Antillen, waardoor het berekenen van premies en belasting werd bemoeilijkt.

Sahlgren zegt in de Zweedse zakenkrant Dagens Industri dat het de vraag betreft of het gaat om een vergoeding voor advies of om salaris en hoe deze betaling is opgenomen in de boeken van Saab. Jonsson, Geers en Lindström zijn verdacht, omdat zij als bestuurders verantwoordelijk zijn voor een correcte boekhouding. Later was Muller als CEO eindverantwoordelijk.

Overigens staat Muller bij Spyker ook niet op de loonlijst en laat hij zicht uitbetalen als een zelfstandige die voor de sportwagenfabrikant werkt. In 2010 kreeg hij een management fee van 550.000 euro en in 2011 was dat 600.000 euro.

Fiscaal geschil
Dat Muller zich via de Nederlandse Antillen liet betalen door Saab en dat daarover heibel was, is geen nieuws. Dat was al eerder bekend. In Zweden was de publieke opinie vooral ontstemd over de hoogte van het bedrag. Met Saab ging het niet goed en Muller beloonde zichzelf ondertussen vorstelijk, zo was het sentiment.
Heeft Muller met zijn Antillenroute de Zweedse belasting ontdoken of niet? De Zweedse belastingautoriteiten zijn nu bezig de puzzel in elkaar te passen waarbij de stukjes bestaan uit soorten vergoedingen (salaris of een fee) en de relatie tussen Muller’s LAT Management en Saab.

Vorig jaar kwam Muller al in een geschil met de Zweedse fiscus terecht. Volgens de Zweedse fiscus had Muller onvoldoende belasting betaald over zijn fee. Het te vorderen achterstallige bedrag heeft hij kort daarna alvast betaald, maar een definitieve uitspraak is er nog niet. 


Strafrechtelijk karakter

Deze week komt dit alles in een stroomversnelling omdat de kwestie een strafrechtelijk karakter krijgt. Nu komt de Zweedse justitie eraan te pas, zijn er arrestaties en hebben de drie Zweedse voormalige bestuurders een nachtje een politiecel van binnen gezien.

Dat ondernemingen en bestuurders naar manieren zoeken om zo min mogelijk belasting te betalen is niet nieuw en is ook niet verboden. Zo is het Zweedse Ikea in Nederland gevestigd vanwege ons bijzonder vriendelijke fiscale klimaat voor buitenlandse ondernemingen. Dergelijke constructies staan momenteel wel ter discussie. Zie de recente berichten over Nederland als belastingparadijs – met het bekende voorbeeld van de Rolling Stones dat voor de fiscus even geen Britse maar Nederlandse band is – en Apple dat in de Verenigde Staten onder vuur ligt omdat het om belastingtechnische reden zijn winst – grotendeels - in Ierland laat vallen.

Vijfde persoon
Naast Jonsson, Geers, Lindström en Muller wordt in de stukken nog een vijfde persoon genoemd. Dat zou een ervaren financieel manager zijn die één jaar bij Saab heeft gewerkt. Wie is dat?  Onder de hoede van Spyker heeft Saab nooit echt een chief financial officer (CFO) gehad. De eerdergenoemde Lindström was een interrimmer van wie het contract liep tot januari 2011. Hij had als opdracht om een nieuwe, vaste financiële topman te vinden. Lindström had Nils-Johan Andersson op het oog, maar deze bedankte uiteindelijk voor de eer. Uiteindelijk kijkt Rob Schuijt, CFO van moedermaatschappij Swedish Automobile zoals Spyker toen heette, naar de financiën bij Saab. Hij verlaat begin december 2011 het zinkende schip. Even speculeren: is Schuijt de vijfde in de rij?

Binnenkort wordt duidelijk of er daadwerkelijk sprake is van fraude en of dat juridische gevolgen heeft voor de betrokken Saab-bestuurders. Voor Victor Muller krijgt de Saab-saga zo nog een lange staart, net nu hij al zijn pijlen weer op Spyker heeft gericht en met het nieuwe model B6 Venator de levensvatbaarheid van de sportwagenfabrikant wil bevestigen.

vrijdag 3 mei 2013

Een mager 2012 voor Spyker


De jaarcijfers van Spyker over 2012 laten zien dat er weinig gebeurt in Zeewolde. En dat is zorgelijk. Met de Chinese miljoenen van Youngman op zak zou het moeten gonzen van activiteit. Maar vorig jaar verkocht Spyker slechts vier auto's.

Twee van de vier verkochte auto's in 2012 zijn nieuwe C8 Ailerons, zegt Spyker. Dat impliceert dat de andere twee geen Ailerons en kennelijk reeds gebouwde exemplaren van de modellen C8 Spyder en C8 Laviolette. Die vier auto's, tezamen met inkomsten uit onderhoud en onderdelen, brachten 713.000 euro omzet binnen. Dat bedrag is dus niet zomaar om te slaan over vier auto's, maar het geeft wel enigszins aan wat de opbrengst per auto is. Die omzet wordt overigens grotendeels opgesoupeerd door de beloning van Victor Muller. Hij ving in vorig jaar 600.000 euro voor zijn diensten.

Spyker boekte in 2012 een winst van 114,4 miljoen euro, maar dat is een 'papieren' winst De sportwagenbouwer werd onder meer geholpen door een financiële bate vanwege het afhandelen van juridische zaken. In 2011 bedroeg de winst ruim 16 miljoen euro. Operationeel –dus met het maken van auto’s- leed Spyker een verlies van 6,1 miljoen euro, waar dat in 2011 nog een verlies van 13,8 miljoen euro was.

Schamel
Lage productieaantallen zijn we wel gewend van Spyker, maar vier is wel heel erg schamel. Juist in een jaar waarin alle aandacht weer uiting naar Spyker, omdat Saab in december 2011 was omgevallen. Bovendien in een jaar waarin Spyker weer vers geld kreeg. Na het mislukken van de redding van Saab, verbond de Chinese autofabrikant en geldschieter Youngman zich aan Victor Muller en stortte zo'n tien miljoen euro in de kas van Spyker. De Chinese miljoenen hebben in ieder geval voor wat 2012 betreft, nog niet veel concreets opgeleverd.

Het jaarverslag van Spyker over 2012 staat als vanouds bol van de hoopvolle toekomstverwachtingen. Volgens Victor Muller is Spyker weer herrezen en klaar voor een nieuw tijdperk, zo ronkt het persbericht.
Maar eveneens als vanouds is er weinig concreets te melden. De onthulling van de Spyker B6 Venator begin maart op de Autosalon van Genève wordt als hoogtepunt genoemd, maar twee maanden na de beurs komt Spyker nog steeds niet met de technische specificaties. Het is nog onduidelijk welke motor er in de auto komt. De show-auto bleek een lege huls te zijn, terwijl hij in de eerste helft van 2014 is productie moet gaan.

Artega-kloon
Wel is intussen duidelijk dat de B6 Venator een bijna schaamteloze kloon is van de Artega. Deze Duitse sportwagenbouwer ging eind 2012 failliet nadat het een klein aantal sportwagens had verkocht, voorzien van een 3,6 liter Volkswagen V6-blok, bekend uit de onder andere de Volkswagen Passat R36. Spyker claimt een zescilinder met 375 pk, maar dat is vooralsnog theorie.

Omdat Artega het hele homologatieproces om de auto op de weg te krijgen, al had doorlopen, kan Spyker relatief makkelijk aanhaken op een bestaand concept en daar zijn eigen vormtaal aan geven.
Nog meer dan de maatvoering aan de buitenkant geeft de aanblik van het interieur de gelijkenis prijs. Bijvoorbeeld het binnenpaneel van de deuren is bijna identiek. Ook de klokkenwinkel in het dashboard verraadt de connectie. Spyker zelf wil niet ingaan op de link met Artega, maar leg enkele foto's van de Venator en een Artega naast elkaar en de gelijkenissen zijn onmiskenbaar.

Nieuwe motor
Evenmin is intussen duidelijk welke motor de aloude Audi V8 gaat vervangen in de Spyker C8 Aileron. Spyker heeft nog een klein voorraadje Audi-blokken staan. Daarna moet er echt iets nieuws komen. Spyker is bezig geweest om V8's van General Motors en BMW te krijgen, maar die pogingen zijn mislukt.
De afsluiting van 2012 en de gang van zaken in het eerste kwartaal van 2013 leveren alles bij elkaar weer vooral beloftes voor de toekomst op.